سرچشمه عرفان یا عرفان در مکتب اهل بیت علیهم السلام

Authors

مهدی طیب

هیئت علمی دانشگاه علامه

abstract

این مقاله در صدد است با بهره گیری از قران کریم و احادیث معصومین علیهم السلام ، که کانونی ترین منبع و مأخذ اسلامند، رویکردی به دین را که سبب پیدایش عرفان می باشد، شناسانده و براساس آن، تعریفی از عرفان عرضه کند. در این جهت ۶ شاخصه در رویکرد عارفان به دین مورد تأکید قرار گرفته است که با توجه به منابع دست اول اسلام و با عنایت به سیره انبیا و اولیا، به ویژه پیامبر اکرم و خاندان پاکش، علیهم السلام، آغازگر، معرف و مروج چنین رویکردی به دین، خود آن بزرگواران بوده اند. شاخصه های این رویکرد عبارتند از: ۱- خداگرایانه بوهن (در مقابل رویکردهای دنیاگرایانه و آخرت گرایانه به دین) ۲- عاشقانه بودن (در برابر رویکردهای خائفانه، تاجرانه و صابرانه به دین) ۳- متعمّقانه بودن (در مقابل رویکردهای سطحی و یا حداکثر، عقلی به دین) ۶- علم الهامی و موهبتی خواهانه بودن (در مقابل رویکردی که معرفت دینی را در علوم اکتسابی محدود می داند.) ۵- شهودطلبانه بودن (در برابر رویکردی که معرفت دینی را تنها به حفظ منقولات یا درک معقولات منحصر می داند.) ۹- تمامیت گرا بودن (در مقابل رویکردهایی که یا یکی از عرصه های اعتقادی، اخلاقی و فقهی دین را چنان عمده میسازند که عملاً از دیگر عرصه ها باز می مانند، و یا در بهره مندی از دین، به ادعا و الفاظ و عبارات، یا به فراگیری مطالب و بیان معلومات، و یا به انجام عبادات و عمل به احکام ظاهری، بسنده می کنند)

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

درآمدی بر ماهیت، اهداف و مختصات عرفان عملی از منظر اهل بیت علیهم السلام

این مقاله درآمدی است در باب عرفان عملی از منظر اهل بیت علیهم السلام و در آن از ماهیت، مختصات و اهداف عرفان عملی اهل بیت علیهم السلام  سخن به میان آمده است. بحث درباره ماهیت عرفان اهل بیت علیهم السلام معطوف به این مسئله است که عرفان عملی اهل بیت علیهم السلام از چه مقوله‏ای است و چه مقوِّمات و مختصاتی دارد؟ در این مقاله در باب عرفان اهل بیت علیهم السلام در ساحت نظر که علمی شهودی و معرفتی قلبی به حض...

full text

اهل بیت (علیهم السلام) در تفسیر شهرستانى

 ذکر نمونه‌هایى از فضائل و مناقب اهل بیت پیامبر (ع) از تفسیر "مفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار" اثر محمد بن عبدالکریم شهرستانى (548 - 479 ق.( است. او از فلاسفه مسلمان و امام در علم کلام و ادیان و مذاهب بود. در اشعرى بودن شهرستانى در اصول و شافعى بودن در فروع، غلو در تشیع، اسماعیلى بودن، تمایل به فلسفه و یا مخالفت با آن، اقوال گوناگون وجود دارد، ولى با تأمّل در تفسیر او عشق و ارادت وى نسبت به خاند...

full text

سیرة اهل بیت(علیهم السلام) در ایجاد وحدت میان مسلمانان

چکیده: آیین مقدس اسلام برای هدایت انسان به مسیر رشد و کمال، برنامه‌ای کامل تدوین نموده  و به همة نیازها و ابعاد انسان توجهی ویژه دارد و راه رسیدن به کمال را در زندگی اجتماعی می‌داند. یکی از نیازهای جامعة اسلامی، مسألة وحدت و یکپارچگی است که در زندگی جمعی مسلمانان نقشی بسیار مهم و سرنوست ساز ایفا می‌کند. اقامة دین الهی و احکام نورانی آن، که ضامن نظم اجتماعی و امنیت و عدالت...

full text

بررسی فضایل اهل بیت علیهم السلام در تفسیر روح‌المعانی

اهل بیت عصمت و طهارت در تبیین و تفسیر آیات قرآن نقش به سزایی بر عهده داشته‌اند؛ علاوه بر شیعیان، مفسران اهل سنت نیز از این تفاسیر بهره جسته‌اند. آنان اغلب به فضایل و جایگاه اهل بیت (ع) در تفسیرشان اشاره داشته‌اند که خود حاکی از جایگاه والای اهل بیت (ع) در تفسیر می‌باشد؛ آنها چاره‌ای جز ذکر تعالیم اهل بیت (ع) در تفسیر و ذکر برجستگی‌هایشان ندارند. آلوسی از بزرگ مفسران اهل سنت در قرن سیزده می‌باشد...

full text

ابن شهاب زهری و عداوت اهل بیت علیهم السلام

زهری راوی شاخص جوامع حدیثی اهل سنت و دارای روایاتی در جوامع حدیثی شیعه است که ضمن ارتباط با امامان (سجاد و صادقین(ع)) 45سال را در مناصب مختلف در دربار مروانیان گذراند و به پشتوان? این ارتباط بهره‌مند زیست و در جریان ساماندهی و نگارش اخبار نقش برجسته‌ای ایفا کرد. این کارنامه سبب داوری‌های متعارضی در باره‌اش شد. در حالی که شیخ طوسی و برخی دیگر او را «عدو» خوانده‌اند محقق بهبهانی و بعضی دیگر وی را...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
متن پژوهی ادبی

جلد ۸، شماره ۲۳، صفحات ۴۱-۷۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023